Buckles from the 13th century onwards have become reasonably common finds on areas of habitation.
http://talbotsfineaccessories.com/Jewelry/buckles.html Although a general increase in metalwork of all kinds is apparent at this time, indicating the increasing wealth and prosperity of the country, it does also seem to coincide with a change in the method of fastening the girdle or waist-belt.
Such evidence as we have for the Medieval period prior to the 13th century is mostly derived from manuscript illustrations. For the 11th century belts seem to be optional for men but a woman’s gown is always shown with the girdle in the form of a plain band or cord.
Alle Vlaanderse Gespen op n Rijtje
https://metaaldetectievlaanderen.wordpress.com/category/gespen/page/10/Vele verschillende periode*s en vele verschillende Type*s Gespen
https://finds.org.uk/counties/findsrecordingguides/buckles/#Framehttps://www.makeitwork.be/determinatie-gespen https://historicenterprises.com/index.php?main_page=product_info&products_id=718http://www.artifacts.org/Bucklepage.htmhttps://finds.org.uk/counties/findsrecordingguides/buckles/https://finds.org.uk/counties/findsrecordingguides/buckles/#Sourceshttps://hobbyarcheologie.weebly.com/gespen.htmlhttps://www.ukdfd.co.uk/ceejays_site/pages/bucklepage7.htmBuckels off Colcester
http://www.colchestertreasurehunting.co.uk/http://www.wa-quadriga.be/files/middeleeuwen/GESPENVANDE13EEEUWTOTHEDENINOUDENAARDE5.pdfhttps://www.nederlandsetinvereniging.nl/userfiles/File/1400/1417_APA.pdfhttps://hobbyarcheologie.weebly.com/gespen.htmlttps://docplayer.nl/114676798-Oudenaarde-gespen-uit-de-ham.html
http://www.wa-quadriga.be/files/middeleeuwen/GESPENVANDE13EEEUWTOTHEDENINOUDENAARDE5.pdfhttps://people.zeelandnet.nl/mida/Middeleeuwse%20gespen.htmhttp://www.artifacts.org/conquest.htmRomeins 1e/4e eeuws en meeer eeuwen daarna van ..
https://journals.openedition.org/rae/8793 Kruisvormige gespplaten
https://journals.openedition.org/rae/8164 Alle Gespen bij mekaar
https://finds.org.uk/counties/findsrecordingguides/buckles/Merovingse gespen
https://core.ac.uk/download/pdf/95622250.pdf -
,,,,,, ,,,,,,
http://www.mpov.uw.edu.pl/userfiles/pl/Badania/Publikacje/kontnymaczynskaeinkriegergrabvonjuszkowo.pdf,,,,,, ,,,,,,
https://journals.openedition.org/rae/8793?lang=fr,,,,,, ,,,,,,
http://www.monnaiesdetections.com/?cat=13&paged=34,,,,,, ,,,,,,
http://boucles.clicforum.fr/t1933-u-n-e-M-E-R-V-E-I-L-L-E.htm,,,,,, ,,,,,,
https://saintraymond.toulouse.fr/Boucle-de-ceinture_a480.html Visigotische gespplaat met zoomorphische decoratie
http://www.antiqueo.com/fr/artefacts/hautmoyenage/plaque_boucle_wisigothique.html,,,,, ,,,,,
http://www.couleur-lauragais.fr/pages/journaux/2015/cl176/histoire.html http://www.dragal.de/index.htmlhttp://www.gentlemenoffortune.com/footwear.htmhttp://www.reenactor.ru/ARH/PDF/Whitehead.pdfhttp://myweb.tiscali.co.uk/glevumdetecting/http://ofildutemps.blog4ever.com/photos/bouclehttp://www.sondeln.com/links/schnallen/==-->De Sierbroche Gespen uit de 12e /13e eeuw bv de 4 pas
http://www.kayserstuhl.de/schmuck_fibeln.htm==-->De RING BROUCHES
http://thegilbertcollection.com/ringbroocheswstones.html http://www.ukdfd.co.uk/ceejays_site/pages/buckletitlepage.htmhttp://www.gezochtengevonden.be/demo/wp-content/uploads/2016/08/pdf6.pdf Gesp plaat div periode*s
De gesp zoals we die nu kennen is primair een Romeinse uitvinding. Zij waren de eersten die gebruik maakten van een beugel met een angel dat door een gaatje in een riem diende te worden gestoken. Het waren echter de Kelten die voor het eerst objecten gingen gebruiken voor het sluiten van kleding in een andere vorm dan de fibula.
een paar verschillende type"s Gespen en zijn ontleding ;
De volgende modellen kunnen voorzien zijn van een vaste of losse stijl/tussenstijl :
trapezium-gespen
dubbel trapezium gespen
ronde-gespen
vierkante-gespen
ovaal gespen
dubbel ovaal-gespen
rechthoekige-gespen
Het vaststellen van een typologie naar ouderdom onder de verschillende modellen beugel is erg moeilijk, dit omdat deze modellen vaak in verschillende perioden gehandhaafd werden. Er zijn Romeinse gespen bekend, waarbij het model zelf tot in de 19 e eeuw gebruikt werd, en het verschil nauwelijks te zien is. Over het algemeen mogen we vaststellen dat de gespen zonder tussen stijl het oudst voorkomend model is.
Tussen stijl
In het eerste kwart van de 13 e eeuw komt de vaste tussen stijl in gebruik voor bevestiging van de angel, de vrije zijde word dan gebruikt ter bevestiging van de beslagplaat, omdat er op deze tussen stijl veel druk stond en erg aan slijtage onderhevig was kwam men in het eerste kwart van de 16e eeuw op het idee deze tussen stijl los van het frame te vervaardigen.
Het voordeel hiervan was dat er voor de tussen stijl een ander maar sterker materiaal soort, zoals ijzer, gebruikt kon worden, de gesp had hierdoor een langere levensduur en gemakkelijk gerepareerd kon worden. Tegen het einde van de 17 e eeuw was dit een algemeen gebruik.
Rolhuls
Omdat bij de gespen die gebruikt werden waarbij het leer erg stug was, zoals bij dierentuig of militairia, kwam men in de 14e eeuw op het idee, een soort geleider aan een zijde van de beugel aan te brengen, de zogenaamde rol huls, hierdoor werd het spannen van de riem makkelijker.
Deze rol huls kon zowel aan de zijde van de angel rust zitten, en bij de gespen met tussen stijl, aan de vrije zijde, maar niet aan de zijde waar de angels was bevestigd.
Beslagplaat
Deze beslagplaat diende er voor om de gesp aan het uiteinde van de riem of gordel te bevestigen. De beslagplaat kon in zijn geheel zijn mee gegoten aan de beugel, gedeeltelijk zijn mee gegoten aan de beugel en later voorzien werd van twee koperen afdekplaatjes ( de zogenaamde gaffel gespen ),
of hij bestond uit een beweegbaar latoen koperen plaatje dat om een zijde van de beugel, of tussen stijl, was gebogen met een uitsparing voor de angel. Deze beslagplaat werd d.m.v klinknagels aan het uiteinde van de riem bevestigd.
Bij de gespen waarbij de beslagplaat aan de beugel was mee gegoten, deze beslagplaat was dan hol, kon men het uiteinde van de riem schuiven, ook hier werd de riem weer d.m.v klinknagels vast gezet.
In de loop van de 17 e eeuw verdwijnt de beslagplaat,
en in de 18e eeuw komt hier een beweegbare halve beugel voor in de plaats. Deze halve beugel had een, of meerdere prik punten, welke bij bevestiging door het materiaal heen gedrukt kon worden.
De schoen-gesp krijgt rond 1650 een soort vissenstaart als beslagplaat,
welke door een soort knoopsgat in de schoen gestoken kon worden ter bevestiging, en dus ook weer gemakkelijk verwisseld kon worden. Deze vissenstaart wordt tot in het begin van de 19e eeuw gebruikt.
Angel
De angel was als het ware het slot van de gesp welke er voor zorgde dat de riem niet los kon raken. tegen het einde van de 18 e eeuw kon de gesp meerdere angels hebben, dit kon variëren van een tot zelfs vijf stuks, deze toepassing wordt zelfs tot op heden nog gebruikt. Bij de gespen die meerdere angels hebben zien we wel dat deze bijna zo scherp als een naald is.
Angelrust
Dit is het punt op de beugel waar de angel, na het sluiten op rust.
Materiaal :
In de 12e t/m 18e eeuw waren de functionele-gespen meestal gemaakt van ijzer, lood/tin, koper en nikkel of een combinatie hiervan, de beugel werd meestal in een mal gegoten. Ook zijn er gespen bekend van been, ivoor, papier-machê en hout, deze werden met de hand vervaardigd.
Omdat zilver en goud te kostbaar was, werden ze dan ook zelden in deze materialen uitgevoerd. Tegen het einde van de 17de eeuw ging men, met name bij de schoen-gespen, meer gebruik maken van zilver, maar goud bleef een toch een unicum.
De angel bestond meestal uit het zelfde materiaal als de beugel, hij kon gegoten zijn maar hij kon ook gebogen zijn van een rond of plat stukje metaal.
Versiering :
In de 11de t/m de 13de eeuw konden de gespen vaak rijkelijk versierd zijn, zoals de gespen uit de streek Limoge ( Frankrijk ) deze versiering bestond dan uit een lager liggend motief ( gestoken of gegoten ) welke was opgevult met verschillende kleuren emaille.
In de 14de t/m het begin van de 16de eeuw was dit in de meeste gevallen een stuk minder, de versiering bestond dan uit een gravering van de beslagplaat of een geprofieleerde beugel.
Tegen het einde van de 16de eeuw en heel de 17de eeuw stond de versiering op een laag pitje, op natuurlijk uitzonderingen na.
De versiering van de gesp, en de afmeting van de beugel, bereikt pas weer zijn hoogtepunt in de 18de eeuw, en met name bij de schoengesp die erg mode gevoelig was.
Tegen het einde van de 18de eeuw verdwijnt de schoengesp gelijdelijk weer uit het mode beeld en in de 19de eeuw word deze vervangen door de schoenveter.
Tot op heden worden gespen nog steeds voor allerlei doeleinde gebruikt, en ze zullen waarschijnlijk ook nooit verdwijnen !
GESP BROCHES
Gesp broches kunnen we beschouwen als de opvolger van de fibula, welke al in de Romeinse tijd gebruikt werden. De gesp broche vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in de 12 e eeuw, en tegen het einde van de 15e eeuw bereikt deze zijn hoogtepunt.
De gespbroche diende, in tegenstelling tot de Functionele-gesp, voornamelijk als sieraad of statussymbool, dit omdat de constructie en het materiaal vaak te kwetsbaar was om er te veel druk op uit te oefenen.
Soms werden ze ook gebruikt voor het bij elkaar houden van een mantel, maar ook hierbij stond de gesp als sierraad en statussymbool op de eerste plaats.
Een goed voorbeeld van een gesp die uitsluitend als sierraad diende is de 18de eeuwse hoedgesp.
Vormgeving
Gespbroches komen bijna alleen voor in het model waarbij het beugel als aanzet diende voor de angel, dus geen tussenstijl heeft, dit omdat de angel als bevestigings naald diende, en niet in tegenstelling tot de functionele-gesp, waarbij de beugel zelf of tussen stijl als bevestiging diende.
De angel liep was vrij scherp, en liep vaak door tot over de andere zijde van het frame, waardoor hij gemakkelijk door de stof van het kledingstuk te halen was ter bevestiging.
Er is een uitzondering en dat is de hoedgesp, deze kon in verschillende modellen voor komen en meestal had hij geen angel, dit omdat hij niet diende als sluitmiddel maar als sierraad. De hoedgesp werd dan ook bevestigd dmv de tussen stijl.
Materiaal
De gesp broches welke gemaakt waren van lood/tin of koper werden evenals de functionele gespen gegoten in een mal. Er zijn ook gesp broches bekend in zilver en goud, maar deze zijn zeer zeldzaam.
Omdat zilver en goud, in de late middeleeuwen vrij kostbaar was, en niet iedereen zich dit kon veroorloven, werden de gesp broches van koper ook wel verzilverd of verguld, lood/tin had al de kleur van zilver.
Versiering
Omdat de gesp broche een sieraad was, speelde natuurlijk de versiering een grote rol. De versiering kan variëren van een simpele gotische tekst tot een fraai uitgewerkte bloem.
Er zijn ook gesp broches bekend waarbij de decoratie ook nog een bepaalde profane of religieuze symboliek vertegenwoordigd.
Om de gesp broche een zo opvallend uiterlijk te geven, want het was natuurlijk een statussymbool, werden er soms ook nog stukjes been, niello//emaillen of gekleurd glas aangebracht, bij de zilveren en gouden zelf parels of kostbare edelstenen.
In principe mogen we stellen dat de gesp broches zijn vervangen door de huidige sier broches -velerlij Gespen;
Gordelsluiting ;
http://www.tattershallarms.org/gear.htmlinclusief hun Angels
https://www.identification-numismatique.com/t4399-quelques-planches-de-boucleshttps://www.metaaldetecteren.nl/product-categorie/gesp/En nog n paar Spaanse periode Gespen
http://www.artifacts.org/conquest.htm
