hoi Piepers;
Koper, brons en messing
De metalen koper, brons en messing zijn het moeilijkst te reinigen. Een te agressieve behandeling kan de munten onherstelbaar beschadigen. Men moet dus nog voorzichtiger te werk gaan dan bij de andere metalen. Laat een mooi egaal patina onaangetast.
Vuil en oxidekorsten die aan het uiterlijk van de munt afbreuk doen, moeten wel verwijderd worden. Verschillende methoden zijn toe te passen. De tijdsduur van de behandeling is sterk afhankelijk van de hoeveelheid vuil.
Probeer de methode eerst uit op een goedkoop muntje, voordat u een zeldzaam exemplaar behandelt. Het ergste vuil kan met een nagelborsteltje verwijderd worden.
Reiniging in een bad van soda en glycerine Leg de munten in een bad van 10 delen natriumhydroxide/huishoudsoda, 4 delen glycerine en 100 delen gedestilleerd water. Hierdoor verdwijnt de groene aanslag van de koperen munten en worden de oxidekorsten grotendeels opgelost.
Is het noodzakelijk de munten nog verder schoon te maken, bedek ze dan met een pasta bestaande uit 8 delen dierlijke lijm of gelatine, 150 delen aluminium- of zinkpoeder, 4 delen glycerine en 10 delen heet gedestilleerd water. Als deze pasta 24 uur op het metaal heeft kunnen inwerken, worden de munten in heet water ondergedompeld. Hierdoor zal de pasta geheel oplossen. Herhaling van deze behandeling zal leiden tot volledige verwijdering van alle corrosielagen, zodat men het blanke metaal overhoudt; vaak is het oppervlak dan wel erg pukkelig en geschonden. Hierna goed spoelen of beter neutraliseren (zie de algemene regels).
Behandeling met citroenzuur
Laat de munten 30 minuten tot 1 uur, afhankelijk van de hoeveelheid vuil, weken in een bad citroenzuur. Voor koperen munten is dit een vrij agressieve methode: stel ze dus niet te lang bloot aan het zuur. Hierna neutraliseren en drogen.
Behandeling met azijn of azijnzuur
Dompel de voorwerpen even onder in azijn of azijnzuur water, waaraan eventueel wat keukenzout toegevoegd kan worden. De duur van deze behandeling is afhankelijk van de hoeveelheid vuil. Na deze behandeling de munten neutraliseren en drogen.
Behandeling met ammoniumcarbonaat
Vlekken op koperen munten kunt u verwijderen door ze enkele minuten te laten weken in een oplossing van ammoniumcarbonaat in water. Hierna goed borstelen, spoelen en drogen. De munten kunnen eventueel ook met de oplossing ingewreven worden. Na het spoelen moeten ze even opgewreven worden met een zachte linnen doek.
Koken in sodawater
Vaak kan men het doel van de reiniging eenvoudig bereiken door de munten te laten koken in gedestilleerd water, waar wat huishoudsoda aan toegevoegd is.
Behandeling met een zure vloeistof
Vlekken op koperen munten kunnen ook verwijderd worden door ze in te wrijven met karnemelk gemengd met keukenzout; alternatieven daarvoor zijn citroensap of zuurkoolsap en tafelbier. Hierna met heet water naspoelen en met een zachte doek opwrijven.
Inwrijven met zuurvrije vaseline
Koperstukken die slechts licht vervuild zijn, bijvoorbeeld tussen de opschriften, kunt u schoonmaken door ze met zuurvrije vaseline in te wrijven. Laat enige tijd intrekken en veeg daarna met een schoon watje de vaseline met het vuil van de munten af Hierdoor blijft er een dun vetlaagje achter, dat het koper of brons nagenoeg van de lucht afsluit en oxidatie verhindert. Gereinigd koper blijft veel langer mooi als het direct na het neutraliseren en drogen met een in petroleum gedrenkt doekje wordt ingewreven. De petroleum kan eventueel vervangen worden door zuurvrije vaseline. Koper, brons en messing moeten niet in aanraking komen met ijzer, daar dit in vochtige lucht tot het ontstaan van moeilijk te verwijderen vlekken en verkleuringen kan leiden.
grt Frans.
